To była zapewne jedna z najczęściej przekładanych premier w historii. Skutecznie blokowała ją pandemia, podobnie jak próbuje się blokować usta walczącym o podstawowe prawa kobietom. Dynamiczna sytuacja w kraju nadała powieści Sylwii Chutnik sprzed dziewięciu lat nowe konteksty. "Cwaniary" na scenę przeniosła Agnieszka Glińska. Jak mówi, o przemocy, molestowaniu, wie wiele. Jako kobieta, ale też aktorka i reżyserka.

"Cwaniary" w Teatrze Polonia: zemsta może mieć twarz kobiety

Przyjacielska paczka i kobiecy gang w jednym. Dresiarska Celina (Irena Melcer) ma serce na dłoni. Skutek? Częste złamanie. Mści się delikatnie, acz boleśnie wykręcając ręce. Wdowa Halina (Małgorzata Biela) jest w zaawansowanej ciąży, co tylko nieznacznie przeszkadza jej wymierzać kolejne ciosy. Właścicielka zakładu fryzjerskiego Stefa (Anna Smołowik) niby jest silna i wie, że trzeba się bronić, ale po cichu przyjmuje kolejne razy od męża (grający wszystkie męskie role Michał Meyer). Elegancką prawniczkę Bronkę (Weronika Nockowska) tylko choroba jest w stanie położyć na łopatki. Gdy potrzebują wsparcia, do gry wkracza niepozorna babcia (Elżbieta Kępińska). Ducha walki wyniosła z Powstania.

Chutnik w lekko komiksowej formie przypomniała, że zemsta może mieć twarz kobiety. Jej bohaterki biorą odwet na damskich bokserach i czyścicielach warszawskich kamienic. Wątki lokalnego patriotyzmu, afery reprywatyzacyjnej, powstających jak grzyby po deszczu apartamentowców, owszem, pojawiają się w bardzo dobrej adaptacji Marty Konarzewskiej, ale jako tło. Osadzony w osiedlowym klimacie spektakl Glińskiej stawia za główne zadanie demaskację opresyjnych mechanizmów. Tych nie brakuje w mistrzowsko wykonanych przez aktorki (trudno wskazać najlepszą) balladach podwórkowych. Zaaranżowało je Warszawskie Combo Taneczne z Janem Młynarskim. Tak dużej dawki energii Warszawiacy mogli w ostatnim czasie doświadczyć głównie na protestach.

"Kochanką jego była zwykła ulicznica. Co gdzieś na rogu sprzedaje ciało swe. Pomimo to Stach kochał swoją Hankę. Choć nieraz bił, skatował aż do krwi" - śpiewał Stanisław Grzesiuk. "Tak, tak, tak! Celina już na złom. Już czarny Ziutek z kilerami pod Celiny idzie dom... Dzyń, dzyń, dzyń - to prysło w oknie szkło. Celina naga w noc ucieka, jakie dno! Jakie dno!" - nucimy z kolei z Kultem. Twórczynie przedstawienia wykorzystują szowinistyczne piosenki, by sprzeciwić się utrwalanej w nich wizji świata, poszerzyć świadomość na temat patriarchalnych pułapek.

"Cwaniary" w Teatrze Polonia: dla szczelnie zamykającej się Polski

Sceniczne "Cwaniary" są zanurzone w feministyczych symbolach (stylizowana na waginę scenografia Moniki Nyckowskiej, podobna do tej z "Diabłów" Agnieszki Błońskiej czy "Materiałów do Medei" Jakuba Porcariego; wszechobecne błyskawice w przerywnikach wideo). Przekaz wzmacniają cytowane relacje ofiar - krzywdzonych przez partnerów, szefów albo ocierających się pasażerów komunikacji miejskiej.

Można mieć wątpliwości, czy to wszystko nie jest zbyt jednoznaczne, estetyzowane i nieco już zużyte, zwłaszcza w dobie tak niepoprawnego, ulicznego performansu, którego byliśmy świadkami na przełomie roku. Jednak spektakl jasno wykorzystuje rozrywkową konwencję, rozszerzając dyskusję na dość konserwatywną, przyzwyczajoną do tzw. teatru środka publiczność Polonii. Czy nie takiego otwarcia potrzeba szczelnie zamykającej się Polsce?
 
Źródło: https://kultura.onet.pl/teatr/cwaniary-w-teatrze-polonia-recenzja-spektaklu-wedlug-sylwii-chutnik/x39d19h