Wydarzenie? Na pewno medialne: Zanussi z Gajosem wystawiają "Romulusa Wielkiego". Rozczarowanie? Na pewno, jeśli ktoś spodziewał się teatralnych fajerwerków. Na szczęście obaj, reżyser i aktor, mają tę zdolność, że potrafią precyzyjnie prowadzić widza przez główną myśl tekstu. Zgoda zarazem: to bodaj jedyny walor przedstawienia. Poświęcić widowisko, poświecić aktorów, by zadać dwa, trzy istotne pytania - oto pułapka Zanussiego. Prychać na ten spektakl to lekceważąco je omijać. Owszem, można. Ale o kim to świadczy?

Zanussi jakby wierzył, że teatr jest po prostu miejscem prezentowania tekstu. Tak jak opera miejscem słuchania muzyki. Pewnie, że to niedzisiejsze myślenie. Żeby zminimalizować ryzyko, wynajmuje dobrych, znanych lub wyciągniętych z lamusa aktorów. Według tego schematu: świetny Gajos (trzyma fason), popularna Magda Wałach (nieźle parodiuje poświęcenie na ołtarzu ojczyzny), dawno nieoglądany Józef Fryźlewicz (skretyniały minister wojny, partyjny beton) . Znamy tę metodę, czasem diablo skuteczną, czasem nie, z jego filmów. No i bardzo dobry Piotr Ligienza, umiejętnie balansujący na granicy realizmu i retoryki. Gotów poświęcić ukochaną, by ratować dawno już zgubione państwo. Jakie to polskie.

To nawet gorzki obraz. Jeden mąż stanu, który podejmuje się zgaszenia światła i zamknięcia za sobą drzwi. I te pytania. Czy polityka ma być skuteczna? Oczywiście, w walce o dobro. Czy ojczyzna jest ważniejsza od miłości? Nigdy. To wiedział Romulus Wielki. To wiedział nawet Odoaker. To wiedział Marek Aureliusz. Ale co tam, to przecież tylko kury w rzymskim kurniku Romulusa. Za to jedyne, które znoszą jaja w tych trudnych czasach.